ทันตกรรมประดิษฐ์ (ฟันปลอม)
ฟันเป็นหนึ่งในอวัยวะสำคัญของร่างกาย เพราะทำหน้าที่กัด บด เคี้ยว อาหารก่อนที่จะลำเลียงไปสู่ระบบย่อยเพื่อนำสารอาหารไปหล่อเลี้ยงร่างกาย แต่หากสูญเสียฟันซี่ใดซี่หนึ่งไป หรือหลายๆ ซี่ก่อนวัยอันสมควร ระบบเหล่านั้นจะขาดหายไป ฟันปลอม จึงเป็นเป็นทันตกรรมที่ประดิษฐ์ขึ้น เพื่อให้การดำเนินชีวิตตามธรรมชาติกลับมาเหมือนเดิมอีกครั้ง
ทันตกรรมประดิษฐ์ คืออะไร
ทันตกรรมประดิษฐ์ เป็นศาสตร์ทางทันตกรรมที่ประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อใช้แทนฟันแท้นั่นเอง ซึ่งมีหลายรูปแบบแตกต่างกันไป เพื่อให้เหมาะแก่การเลือกใช้งาน ไม่ว่าจะเป็นครอบฟัน ฟันปลอม ฯลฯ
ฟันปลอมมีกี่ชนิด
แบ่งตามลักษณะได้ 3 ชนิด คือ
- ฟันปลอมแบบถอดได้ เป็นทันตกรรมประดิษฐ์แบบดั้งเดิม นิยมใช้สำหรับคนที่ต้องทำฟันปลอมหลายๆ ซี่ ในการทำจะต้องมีการทำฐานที่จะยึดกับเพดานหรือใต้ลิ้นด้วย วัสดุที่เลือกใช้ทำฐานจะมีทั้งที่เป็นโลหะและพลาสติกจุดเด่นของฟันปลอมชนิดนี้คือ ทำความสะอาดง่าย เพราะถอดออกมาได้สะดวก ราคาถูกกว่าแบบใส่ถาวร ซึ่งถ้าเลือกฐานแบบพลาสติกจะถูกกว่าฐานโลหะ ข้อเสียคือ อาจต้องมีการกรอฟันข้างเคียงบ้างเล็กน้อย และอาจรู้สึกไม่สบายเวลาใส่และต้องเคี้ยวอาหารหรือเวลาพูด รวมถึงต้องยอมรับว่าประสิทธิภาพการใช้งานอาจไม่เท่าฟันแบบถาวรหรือฟันแท้
- ฟันปลอมแบบสะพานฟันติดแน่นเป็นฟันปลอมที่ทำติดถาวร ถอดไม่ได้ เหมาะกับการทำฟันปลอม 2-3 ซี่ มีจุดเด่นคือ มีความแข็งแรง คงทน และมีประสิทธิภาพการใช้งานใกล้เคียงกับฟันแท้ ไม่ต้องรำคาญกับอุปกรณ์ที่เป็นฐานฟัน แต่ข้อเสียคือ เวลาใส่ต้องมีการกรอฟันข้างเคียง อาจดูแลรักษาความสะอาดได้ยากกว่าฟันชนิดถอดได้
- ฟันปลอมชนิดมีรากฟันเทียม เป็นชนิดที่มีการทำเลียนแบบฟันแท้มากที่สุด คือมีรากฟันเทียมที่ฝังในกระดูกขากรรไกรด้วย ความแน่นแข็งแรงและถาวรจึงมีมากกว่าฟันปลอมชนิดใช้สะพานฟัน จุดเด่นคือ จะเหมือนฟันแท้มากที่สุด ใช้งานได้ดีและมีอายุนาน ข้อเสียคือ ต้องมีการผ่าตัด ค่าใช้จ่ายในการทำสูงกว่าฟันปลอมชนิดอื่น ใช้เวลาด้วยเพราะต้องรอตามขั้นตอน
ประโยชน์การใส่ฟันปลอม
- ช่วยให้การกัด ฉีก บดเคี้ยวอาหารเต็มประสิทธิภาพ ลดการทำงานหนักของระบบทางเดินอาหารที่ทำหน้าที่ช่วยย่อย เพราะอาหารชิ้นเล็กลง ละเอียด
- หากฟันที่สูญเสียไปเป็นฟันหน้า ถ้าใส่ฟันปลอมจะทำให้เกิดความมั่นใจเวลายิ้ม เสริมบุคลิกภาพให้ดูดี เกิดความมั่นใจ
- ไม่เสี่ยงต่อการล้มของฟันที่อยู่ข้างเคียงที่อาจทำให้เกิดปัญหาอื่นๆ ตามมา
หลังจากถอนฟันจะใส่ฟันปลอมได้เมื่อไร
การถอนฟันจะมีการอักเสบของเหงือกบริเวณที่ถอน จึงต้องรอให้แผลบริเวณนั้นแห้งเสียก่อน โดยทั่วไป จะสามารถทำฟันปลอมได้หลังจากนั้นอีกประมาณ 1-2 เดือน แต่ถ้าเป็นกรณีฟันหน้า ทันตแพทย์จะรอเวลาน้อยกว่านั้น ซึ่งโดยทั่วไปมักเป็นการทำฟันปลอมไว้ล่วงหน้า
ขั้นตอนการใส่ฟันปลอม
- ทำแม่พิมพ์เพื่อหล่อฟันปลอม ซึ่งอาจทำไว้ล่วงหน้าก่อนถอนฟัน
- ทำแบบฟันปลอมจำลองเพื่อทดลองใช้ก่อน เพื่อหาข้อบกพร่องและแก้ไข ก่อนจะทำชุดจริงขึ้นมา จะได้ไม่มีปัญหาในภายหลัง
ทั้งนี้รายละเอียดในการใส่ ขึ้นอยู่กับประเภทของฟันปลอมที่คนไข้เลือกด้วย
การดูแลรักษาหลังใส่ฟันปลอม
- ทำความสะอาดฟันปลอมทุกครั้งหลังรับประทานอาหาร ตามประเภทของฟันปลอม ถ้าเป็นแบบติดแน่น ทำเหมือนฟันแท้ทั่วไป ถ้าเป็นแบบถอดได้ ควรใช้สบู่เหลวล้างและแปรงเบาๆ ระวังไม่ให้ฟันปลอมตกหล่น
- ไม่ใช้ฟันปลอมกัด ขบเคี้ยวอาหารที่เหนียวหรือแข็งมากๆ แม้ว่าฟันชนิดติดถาวรจะแข็งแรงตาม
- ถ้าเป็นฟันปลอมแบบถอดได้ ก่อนนอนให้ถอดออกทำความสะอาดและแช่น้ำเอาไว้กันฟันปลอมแห้ง ไม่ควรใส่ฟันปลอมนอน ทั้งนี้ ช่วยให้เหงือกได้พักไปในตัว
- หากใส่ฟันปลอมแล้วมีอาการผิดปกติ เช่น เจ็บ หรือระคายเคืองอื่นใด ควรปรึกษาทันตแพทย์ อย่าปล่อยไว้หรือแก้ไขเอง
- ไปตรวจสุขภาพปากและฟันทุก 6 เดือน
ผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นหลังการใส่ฟันปลอม
ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นนั้น มักเกิดจากการใส่ฟันปลอมชนิดถอดได้มากกว่าฟันปลอมชนิดสะพานฟัน แต่ก็อาจเกิดขึ้นได้บ้าง เช่น
- มีปัญหาเวลารับประทานอาหาร เนื่องจากคนไข้ยังไม่เคยชินกับฟันปลอมที่ใส่ การเผลอใช้ฟันปลอมกัด ขบ ของแข็ง หรือเหนียว จนเกิดผลตามมา หรือปัญหาการเคลื่อน เศษอาหารติดซอกฟัน เป็นต้น
- ปัญหาเรื่องการพูด อาจเกิดขึ้นได้บ้างคือ พูดไม่ถนัดปาก เพราะมีสิ่งแปลกปลอมอยู่ จึงพูดไม่ชัด แต่ถ้าถึงขั้นมีเสียงฐานฟันปลอมขยับ ต้องรีบไปพบทันตแพทย์เพื่อแก้ไขฟันปลอม
ราคาการใส่ฟันปลอม
ราคาของฟันปลอมนั้น ขึ้นอยู่กับชนิดของฟันปลอม รวมถึงวัสดุที่ใช้ทำ ราคาโดยประมาณมีดังนี้
- แบบถอดได้ มีหลายราคาขึ้นอยู่กับวัสดุที่ใช้และอื่นๆ ตั้งแต่ 3,000 บาทขึ้นไป
- แบบติดแน่น สะพานฟัน ราคาซี่หนึ่งประมาณ 8,000-18,000 บาท
- ชนิดที่ต้องทำรากฟันเทียม ราคาประมาณ 30,000 บาท
ทั้งนี้ อาจมีราคาที่แตกต่างกันตามวัสดุที่ใช้ ราคามาตรฐานของแต่ละคลินิก รวมถึงชื่อเสียงของทันตแพทย์มืออาชีพด้วย
ทันตกรรมประดิษฐ์ (ฟันปลอม) นี้ นับเป็นสิ่งประดิษฐ์ที่มีประโยชน์ช่วยให้คนที่ต้องสูญเสียฟันแท้ได้ใช้ชีวิตประจำวันอย่างมีคุณภาพเหมือนเดิม