รักษารากฟัน
การรักษารากฟัน เป็นวิธีการของทันตแพทย์ที่ทำเพื่อที่จะรักษารากฟันเอาไว้ โดยไม่ต้องถอนฟันทิ้งทั้งหมดและนำไปสู่การต้องใส่ฟันปลอม การรักษารากฟันจึงเป็นอีกหนึ่งองค์ความรู้ที่ทุกคนควรได้รู้ไว้เพื่อการตัดสินใจเกี่ยวกับสุขภาพฟันของตัวเอง หากเกิดกรณีโพรงประสาทฟันอักเสบ
การรักษารากฟันคืออะไร
การรักษารากฟัน ทำโดยการตัดโพรงประสาทฟันหรือเนื้อเยื่อที่อยู่ตรงใจกลางของฟันหลังจากโพรงประสาทฟันถูกทำลาย และเกิดอาการอักเสบ ทำให้คนไข้เจ็บที่ฟันจนไม่สามารถสัมผัสได้ ทั้งนี้ การรักษารากฟันทำให้เราไม่ต้องเสียฟันไปทั้งซี่ การรักษารากฟันเป็นการทำความสะอาด กำจัดเชื้อโรค ซ่อมแซมคลองรากฟัน เพื่อให้ยังคงมีรากฟันที่ใช้งานต่อได้
สาเหตุที่โพรงประสาทฟันอักเสบ
- โพรงประสาทฟันอักเสบส่วนใหญ่เกิดจากกรณีที่คนไข้ปล่อยให้ฟันผุเรื้อรัง ไม่รักษาให้หาย ทำให้กินเข้าไปถึงชั้นโพรงประสาทฟัน
- โพรงประสาทฟันติดเชื้อ จนถึงขั้นอักเสบ เกิดหนอง มีอาการปวดทรมาน
- ฟันตาย
- ปัญหาจากโรคเหงือก
- จากพฤติกรรมการใช้ฟันแบบผิดๆ รุนแรงเกิดไป เป็นต้น
ทั้งนี้ อุบัติเหตุก็อาจนำไปสู่การตายของเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟัน จนต้องรักษารากฟันได้
อาการบอกเหตุ
- หากฟันของท่านมีการเปลี่ยนสีเป็นสีดำๆ ควรพบทันตแพทย์เพื่อเอ็กซเรย์หาสาเหตุที่แท้จริง เพราะอาจเป็นอาการบอกเหตุว่า ปลายรากฟันกำลังถูกเชื้อโรคคุกคาม ลามไปทำลายเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟัน
- กรณีที่ไม่ได้มีฟันผุเรื้อรัง แต่เกิดอาการปวดตุบๆ ที่บริเวณฟัน มีความเป็นไปได้ว่ามีการอักเสบภายในโพรงประสาทฟัน ซึ่งมักจะพบว่าบริเวณปลายรากฟันมีหนอง
หากพบอาการเหล่านี้ ควรรีบไปพบทันตแพทย์เพื่อหาทางรักษาได้ทันท่วงที ซึ่งแพทย์มักจะแนะนำให้รักษารากฟันโดยไม่ถอนทิ้งมากกว่า
ขั้นตอนการรักษารากฟัน
ขั้นตอนโดยทั่วไปของการรักษารากฟัน มีดังนี้
- กำจัดเนื้อฟันที่อักเสบออก จากนั้นทำความสะอาดรากฟัน ซึ่งจะมีขั้นตอนของทันตแพทย์หลายครั้ง มีการเปลี่ยนยาตามขั้นตอนการรักษา ในขั้นตอนเหล่านี้ มีการทำความสะอาดเอาหนองอักเสบออก เป็นต้น คนไข้จึงอาจได้กลิ่นหนองเวลาไปรักษา
- เมื่อเสร็จขั้นตอนการทำความสะอาดแต่ละครั้ง จะมีการใส่ยาและปิดช่องที่เจาะฟันชั่วคราว เพื่อป้องกันเชื้อโรคใหม่
- เมื่อจบการทำความสะอาด ใส่ยา จนการอักเสบหายไปแล้ว จึงจะอุดปิดคลองรากฟันแบบถาวร และรากฟันนั้นจะคงอยู่เพื่อรองรับการใส่ฟัน ซึ่งอาจเป็นการครอบฟัน เป็นต้น
ถ้ารักษาด้วยวิธีดังกล่าวไม่ได้ อาจต้องมีการผ่าตัดปลายรากฟัน ซึ่งปัจจุบันเทคโนโลยีด้านทันตกรรมมีประสิทธิภาพสูงสามารถทำได้ไม่ยุ่งยาก มีการใช้กล้องจุลศัลยกรรมเข้าช่วย อาจต้องตัดรากฟันบางส่วนออกไป
ประโยชน์การรักษารากฟัน
ฟันแท้ของคนเรามีเพียงชุดเดียว เวลาฟันผุเรื้อรังหรือเกิดอาการอักเสบจนถึงโพรงประสาทฟัน หากไม่รักษารากฟันก็ต้องถอนฟันทิ้ง เสียทั้งรากและฟันไปอย่างถาวร ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการใส่ฟันปลอม แต่การรักษารากฟัน จะไม่เสียทั้งหมด เพราะยังมีรากฟันตามธรรมชาติอยู่ รักษาต่อได้ง่ายกว่า
อาการที่ควรเฝ้าสังเกตระหว่างรักษารากฟัน
- เพียงมีการเจาะฟันเพื่อทำความสะอาดตั้งแต่ครั้งแรกๆ อาการเจ็บที่เกิดจากการอักเสบจะหายไป ส่วนระหว่างรักษานั้น ถ้ามีอาการเจ็บ ทันตแพทย์จะฉีดยาชาช่วย แต่เมื่อรักษาได้ระยะหนึ่ง ก็จะไม่มีอาการเจ็บเข้าแทรก
- ระหว่างอยู่ในช่วงรักษา ซึ่งไม่ได้รักษาต่อเนื่องทุกวัน แต่ทันตแพทย์จะนัดหมายเป็นระยะ โดยมีวัสดุอุดฟันชั่วคราวปิดป้องกันเชื้อโรคเอาไว้ คนไข้ต้องใช้ฟันบริเวณนั้นอย่างระมัดระวัง เช่น ไม่กัดของแข็ง เหนียวที่อาจทำให้ฟันแตก หรือมีเศษอาหารหมักหมมบริเวณนั้นและทำความสะอาดได้ไม่หมด เลี่ยงการใช้งานดีที่สุดเพื่อไม่ให้กระทบต่อวัสดุอุดฟันชั่วคราวที่ทำให้ต้องกลับไปพบแพทย์ก่อนเวลานัดหมาย
- ต้องปฏิบัติตามคำแนะนำ และไปตามคำนัดหมายของทันตแพทย์อย่างเคร่งครัด เพราะการรักษามีระยะเวลาของยาแต่ละชุดซึ่งแพทย์อาจไม่ได้แจ้งรายละเอียดให้ทราบ
ต้องรักษาอย่างจริงจังตั้งใจ เพราะไม่เช่นนั้นอาจสูญเสียฟันแท้ดังกล่าวและเรียกคืนไม่ได้ ต่อให้มีวิวัฒนาการด้านทันตกรรมประดิษฐ์อย่างไร รากฟันของแท้ก็ยังควรเก็บรักษาเอาไว้ให้ได้นานเท่าที่จะนานได้
ค่าใช้จ่ายในการรักษารากฟัน
การรักษารากฟันแต่ละซี่มีราคาแตกต่างกัน ตามสภาพที่ต้องทำการรักษา และรักษาฟันซี่ไหน โดยรวมจะอยู่ที่ประมาณ 5,000-12,000 บาทต่อซี่ ค่ารักษารากฟันหน้าจะมีราคาถูกกว่ารักษารากฟันกราม
รักษารากฟันแล้ว อยู่ได้นานแค่ไหน
รากฟันที่ผ่านการรักษาแล้ว ยังคงใช้งานในฐานะของแท้ที่เป็นฐานยึดฟันที่เกิดจากทันตกรรมประดิษฐ์ได้ตลอดไป จะขาดก็แต่เพียงประสาทฟันที่ให้ความรู้สึกอย่างรากฟันที่ไม่เคยอักเสบและรักษารากฟันเท่านั้น ทั้งนี้ต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไขว่า คนไข้ดูแลฟันนั้นเป็นอย่างดี ไม่เกิดอุบัติเหตุซ้ำซ้อนอีกครั้ง
เพราะฟันแท้ของคนเรามีเพียงชุดเดียว การดูแลรักษาให้ใช้งานได้จนถึงวันสุดท้ายเป็นเรื่องดีที่สุด แต่หากเกิดอาการบาดเจ็บหรือจำเป็นต้องรักษา จึงควรเลือกวิธีการที่จะรักษาของที่มีเพียงชุดเดียวไว้ให้นานที่สุด การรักษารากฟันจึงเป็นทางเลือกที่ดีกว่าการถอนฟันทิ้ง แม้จะต้องใช้เวลาและค่าใช้จ่ายมากกว่าก็ตาม